Cần tây là một loại rau được sử dụng rộng rãi để chế biến nhiều món ăn ngon trong gia đình. Bên cạnh đó, loại cây này còn được biết đến như một thảo dược với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, như hạ huyết áp, chữa mất ngủ. Trong bài viết này, hãy cùng Xem Luon tìm hiểu về đặc tính, công dụng và cách sử dụng cần tây hiệu quả nhé!

1. Giới thiệu về cây cần tây . Cần tây: nguồn gốc, đặc điểm, tác dụng và cách sử dụng hiệu quả

1.1. Cây cần tây là cây gì?

Bộ:    Apiales

Họ:    Apiaceae (Hoa tán)

Phân họ:     Apioideae

Chi:   Apium

Loài:  Apium graveolens

Cần tây có thân mọc thẳng đứng, cao từ 1- 1,5m, có nhiều rãnh dọc, có nhiều cành mọc đứng.

Màu lá xanh đậm, lá ở gốc có cuống, hình 3 cạnh hoặc thuôn, dạng mắt chim, tù có khóa lượn tai bèo. Lá ở ngọn và lá giữa không có cuống, bị xẻ 3 hoặc chia 3 hoặc không chia thùy.

Hoa màu trắng nhạt, khá nhỏ, có nhiều tán, các tán ở đầu cành có cuống dài hơn các tán bên. Quả hình cầu, ở thân quả có vạch lồi chạy dọc.

1.2. Cần tây phân bố ở đâu?

Cần tây có xuất xứ ở bờ biển Địa Trung Hải và Đại Tây Dương, được người dân phương Tây trồng làm thực phẩm và trị bệnh cao huyết áp.

Hiện nay, cần tây đã được trồng nhiều ở Việt Nam để làm rau ăn trong các bữa ăn hàng ngày.

1.3. Rau cần có mấy loại?

Rau cần có hai loại là cần tây và cần ta. Rau cần ta có nguồn gốc ở Đông Á, sinh trưởng ở những nơi ẩm ướt, được trồng nhiều trong các ruộng nước, nên còn được gọi là “cần nước”. Còn cây cần tây mọc ở trên cạn, nên còn được gọi là “cần cạn”.

1.4. Bộ phận sử dụng của cần tây

Bộ phận được sử dụng làm thuốc chủ yếu là rễ và củ. Ngoài ra, thân và lá cây cũng được sử dụng, có thể nấu chín lên như rau muống hoặc làm nước ép. Rễ, củ, quả cần tây được chưng cất làm tinh dầu và làm gia vị.

1.5. Thu hái, sơ chế và bảo quản cần tây

Cần tây có thể thu hoạch quanh năm, nhưng nhiều nhất là vào mùa đông – xuân, đó là mùa sinh trưởng tốt nhất của cây. Sau khi thu hái, cần tây được làm sạch và phân loại; rễ, củ, quả đem phơi khô hoặc chưng cất; lá và thân thường dùng chế biến các món ăn, ăn sống, hoặc ép nước.

Việc bảo quản cần tây rất đơn giản, đối với cần tây tươi thì chỉ cần để ở nơi thoáng mát. Để cây tươi lâu, nên bảo quản ở nhiệt độ 5 – 12 độ C.

2. Thành phần hóa học có trong cần tây

Trong cần tây chứa 90,5% là nước, 1,95% hợp chất nitơ, 1,15% xenlulozo, 1,13% tro, 0,07% chất béo. Ngoài ra, cần tây chứa nhiều loại vitamin như vitamin A, B, C, các chất khoáng như Mn, Fe, Mg, I, Cu, K, Ca và vitamin P, cholin, tyrosin, axit glutamic.

Khi chưng cất cần tây sẽ cho ra từ 2-3% tinh dầu không màu, mùi thơm đặc trưng, rất lỏng. Trong tinh dầu này chứa thành phần chủ yếu là cacbua tecpen, d.limonen, silinen, sesquitecpen stinben, giaiacola, những lacton sednolit và anhydrit secdanoit…

3. Cần tây có tác dụng gì đối với sức khỏe và làm đẹp?

3.1. Tác dụng của cần tây với sức khỏe

3.1.1. Cần tây điều trị huyết áp cao

Theo y học cổ truyền, cần tây có vị đắng, ngọt, thơm, tính mát, không độc, có tác dụng rất tốt trong trị các bệnh về cao huyết áp kèm nhức đầu, hoa mắt, viêm sưng, lợi thấp, khử phong, thanh nhiệt, bình gan…

Các nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra hoạt chất tự nhiên apigenin trong cây cần tây giúp trị cao huyết áp và giảm hàm lượng cholesterol, ngăn ngừa bệnh tim mạch, tăng sức đề kháng cho cơ thể.

3.1.2. Cần tây giúp tăng cảm giác thèm ăn, tăng tuần hoàn máu và bổ não

Cần tây chứa hàm lượng khoáng chất như canxi, sắt, phospho rất cao, giàu protid – gấp đôi so với các loại rau khác. Ngoài ra, Cần tây có chứa nhiều loại axit amin tự do, mannitol, tinh dầu, nhiều loại vitamin, inositol, do đó giúp tăng cảm giác thèm ăn, xúc tiến tuần hoàn máu và bổ não.

3.1.3. Cần tây hỗ trợ điều trị ung thư

Các hoạt chất phthalides, flavonoid và polyacetylenes trong cần tây có công dụng chống lại các gốc tự do là tác nhân gây ra ung thư. Bên cạnh đó, thành phần coumarin trong cần tây giúp tăng cường hoạt động của tế bào bạch cầu, là chất chống oxy hóa có thể tiêu diệt các tác nhân gây bệnh.

3.1.4. Cần tây điều trị bệnh Gout, nhiễm trùng máu và phong thấp

Chất kiềm có trong Cần tây giúp trung hòa hàm lượng Axit trong máu. Do đó, việc sử dụng cần tây thường xuyên có thể hạn chế và hỗ trợ điều trị bệnh Gout, nhiễm trùng máu và phong thấp ra mồ hôi tay chân.

3.1.5. Cần tây giúp phòng chống sâu răng

Trong cần tây chứa lưu hoá, có khả năng tiêu diệt rất nhiều vi khuẩn, trong đó có khuẩn sâu răng. Do đó, việc sử dụng cần tây giúp phòng chống sâu răng rất hiệu quả

3.1.6. Cần tây giúp giảm mỡ máu, điều trị thiếu máu, xuất huyết

Hoạt chất Magnesium và sắt trong Cần tây giúp làm giảm lượng mỡ máu rất tốt. Ngoài ra, việc sử dụng cần tây thường xuyên có thể điều trị chứng thiếu máu, xuất huyết,… Bên cạnh đó, hoạt chất Apigenin trong cần tây có tác dụng tăng sự co giãn của mạch máu, điều hòa huyết áp, giúp lưu thông khí huyết tốt hơn.

3.1.7. Cần tây giúp xương chắc khỏe, tăng chiều cao

Trong Cần tây có chứa nhiều khoáng chất như Canxi, magie, Vitamin K có thể giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ tăng chiều cao rất hiệu quả. Ngoài ra, trong Cần tây có chứa một hoạt chất kháng viêm tự nhiên là Polyacetylene có khả năng điều trị bệnh viêm xương khớp.

3.1.8. Cần tây ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa

Cần tây có tác dụng chữa rối loạn tiêu hóa và là một bài thuốc nhuận tràng hiệu quả vì trong thành phần của nó chứa rất nhiều chất xơ. Y học hiện đại đã chỉ ra, chất xơ có tác dụng ngăn ngừa táo bón bằng cách làm nhu động ruột trơn tru hơn.

3.1.9. Cần tây có tác dụng chống viêm

Cần tây có khả năng kháng viêm tốt do chứa hợp chất polyacetylene, có tác dụng ức chế viêm cấp tính với những bệnh về xương như viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp, bệnh gout, … Ngoài ra, hoạt chất này còn giúp điều trị các rối loạn hô hấp như viêm phế quản, hen suyễn.

3.1.10. Cần tây có tác dụng lợi tiểu

Cần tây chứa hai loại khoáng chất thiết yếu là natri và kali, vốn có vai trò điều tiết chất lỏng cơ thể, do đó giúp lợi tiểu rất tốt.

3.1.11. Cần tây trị chứng mất ngủ

Cần tây chứa khoáng chất magie và tinh dầu, có tác dụng làm dịu thần kinh, giúp điều trị rối loạn giấc ngủ hoặc mất ngủ hiệu quả.

3.2. Tác dụng làm đẹp của cần tây

Bên cạnh các tác dụng chữa bệnh thì cần tây cũng có lợi ích làm đẹp

3.2.1. Cần tây giúp giảm cân

Nước ép cần tây là một thực phẩm được nhiều người lựa chọn vì lợi ích giảm cân. Loại nước uống này chứa rất ít calo và giúp no lâu hơn. Do đó, sẽ giúp bạn dễ dàng kiểm soát cơn thèm ăn của mình và giảm cân.

3.2.2. Cần tây giúp dưỡng ẩm cho da

Cần tây tươi có đến 95% trọng lượng là nước. Do đó, sử dụng cần tây thường xuyên không những giúp bạn đáp ứng được nhu cầu nước hàng ngày mà còn giữ ẩm cho tế bào da. Khi được cấp ẩm thường xuyên, làn da sẽ trở nên mềm mại và căng mịn hơn.

3.2.3. Cần tây ngăn ngừa tổn thương da

Hàm lượng nước và chất chống oxy hóa trong cần tây có tác dụng rất tốt cho việc thanh lọc cơ thể và làm sạch da. Các chất chống oxy hóa có trong cần tây giúp loại bỏ các gốc tự do gây hại, làm sạch độc tố trong cơ thể và ngăn chặn các tế bào da bị tổn thương. Bên cạnh đó, việc chứa nhiều nước nước cũng tạo điều kiện loại bỏ độc tố cũng như chất thải khác ra khỏi cơ thể.

3.2.4. Cần tây giúp ngăn ngừa nếp nhăn

Trong thành phần của cần tây có chứa rất nhiều vitamin như vitamin A, B, C, K, niacin và folate rất cần thiết cho việc chữa lành các tổn thương da cũng như giữ gìn sức khỏe làn da. Đồng thời, các loại vitamin này cũng tham gia vào việc sản xuất collagen và nuôi dưỡng làn da.

3.2.5. Cần tây giúp làm sáng da

Trong cần tây có rất nhiều khoáng chất cần thiết cho làn da như canxi, kali, magie, selen… Do đó, bạn sẽ có một làn da tươi sáng hơn nếu thường xuyên sử dụng thực phẩm này

3.2.6. Cần tây giúp mái tóc mềm mượt

Trong cần tây có chứa nhiều nước và hàm lượng vitamin A cao, rất tốt cho mái tóc. Lượng nước cao trong cần tây giúp da đầu giữ ẩm và bớt gầu. Bên cạnh đó, vitamin A sẽ cung cấp dinh dưỡng cho chân tóc và giúp mái tóc chắc khỏe. Ngoài tác dụng đó, cần tây cũng giúp kích thích sự phát triển và cải thiện độ suôn mượt cho mái tóc.  Cần tây: nguồn gốc, đặc điểm, tác dụng và cách sử dụng hiệu quả

4. Một số bài thuốc có sử dụng cần tây trị bệnh

4.1. Bài thuốc trị chứng huyết áp cao

– Cách thực hiện: Dùng 50 g Cần tây (cả thân và lá) sắc với 3 bát nước con trên lửa nhỏ, đến khi cạn còn 1/3 là dùng được, chia làm 3 lần, uống trong ngày.

– Chỉ định: Dùng cho người bị huyết áp cao.

4.2. Bài thuốc chữa mỡ máu cao

– Cách thực hiện:

+ Cách 1: Dùng Cần tây và Táo đen với lượng bằng nhau, đem sắc nước uống hàng ngày, có thể dùng thay nước trà.

+ Cách 2: Đem Cần tây ép lấy nước uống hàng ngày.

Sau khi sử dụng từ 30 – 45 ngày là lượng mỡ trong máu sẽ giảm rõ rệt.

– Chỉ đinh: Dùng cho người bị mỡ máu cao, thiếu máu, xuất huyết

4.3. Bài thuốc trị bệnh đi tiểu nước đục

– Cách thực hiện: Rễ Cần tây cắt sát gốc, mang đi rửa sạch, sắc với 500 ml nước sạch trên lửa nhỏ. Sắc đến khi cạn còn khoảng 200 ml là dùng được.

Uống vào buổi sáng và tối khi đói. Sử dụng liên tục trong vòng 3 – 7 ngày, nước tiểu sẽ trong lại như bình thường.

– Chỉ định: Dùng cho người đi tiểu nước đục

4.4. Bài thuốc trị bệnh gout, nhiễm trùng máu, phong thấp

– Cách thực hiện: Đem cần tây ép lấy nước uống hàng nhày, hoặc bổ sung vào các món ăn

– Chỉ định: Dùng cho người bị bệnh gout, nhiễm trùng máu, phong thấp

4.5. Bài thuốc trị cao huyết áp và làm hạ cholesterol

– Chuẩn bị: 100g cần tây, 1 muỗng mât ong và đường mạch nha

– Cách thực hiện: Rau cần tây tươi cắt rễ, rửa sạch, đem giã nát và vắt lấy nước cốt. Sau đó, cho vào nước cốt này một ít mật ong và đường mạch nha (lượng của hai thứ này như nhau), trộn đều, đun nóng ấm và uống ngay. Mỗi ngày dùng 3 lần, mỗi lần 40ml.

– Chỉ định: Người bị cao huyết áp và hàm lượng cholesterol cao.

4.6. Bài thuốc chữa mất ngủ

– Chuẩn bị: gốc rau cần tây liền cả rễ 90g, toan táo nhân 9g

– Cách thực hiện: Đem các nguyên liệu sao lên, sắc lấy nước uống.

– Chỉ định: Dùng cho người mất ngủ, ngủ không sâu giấc

4.7. Bài thuốc chữa nhức đầu

– Cách thực hiện: Gốc rau cần liền cả rễ một nắm to, đem rửa sạch, giã nát, xào với trứng gà, ăn ngày 2 lần.

– Chỉ định: Dùng cho người đau nhức đầu, thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt

4.8. Bài thuốc chữa phong thấp đau nhức, viêm khớp xương chân tay

– Cách thực hiện: Đem rau cần tây tươi rửa sạch, giã vắt lấy nước cốt, thêm đường trắng vào vừa đủ, đun sôi, uống thay trà trong ngày.

– Chỉ định: Dùng cho người bị phong thấp đau nhức, viêm khớp xương chân tay.

>>> đọc thêm : Cải thảo: Nguồn gốc, tác dụng, cách sử dụng hiệu quả

4.9. Bài thuốc chữa sản hậu đau bụng

– Chuẩn bị: Rau cần tây tươi 300g (hoặc khô 60g),

– Cách thực hiện: Đem cần tây rửa sạch, sắc lấy nước uống, thêm chút đường đỏ hoặc rượu trắng vào, uống khi đói bụng.

– Chỉ định: Dùng chữa sản hậu đau bụng

4.10. Bài thuốc bổ thận

– Chuẩn bị: rau cần tây 100g, thịt lợn nạc 100g, nước luộc gà 300ml, nấm hương 30g, dâu 10g, hành 10g, gừng 5g, muối, dầu vừa đủ.

– Cách thực hiện: Cho dầu vào chảo nóng, sau đó phi thơm gia vị rồi cho các vị còn lại cùng nước luộc gà, đun nhỏ lửa trong vòng 20 phút, chia làm 2 – 3 lần ăn trong ngày.

– Chỉ định: Dùng cho người thận yếu

5. Cách làm nước ép cần tây để uống

Nước ép cần tây là một loại nước uống được nhiều chị em phụ nữ chuyên dùng vì có tác dụng làm đẹp, giảm cân. Đây cũng là cách chế biến cần tây giúp giữ lại hàm lượng dinh dưỡng cao nhất.

Cách thực hiện:

Cách 1: Làm nước ép cần nguyên chất

– Chuẩn bị: 300gr cần tây; Đường vừa đủ

– Cách thực hiện:

Bước 1: Ngâm Cần tây vào nước muối sạch pha loãng, sau đó rửa sạch. Chú ý: Bạn chỉ nên lấy phần thân, loại bỏ lá vì lá sẽ làm nước ép bị đắng.

>>> đọc thêm : hoa Tươi bắc Từ liêm hà Nội

Bước 2: Cần tây đem cắt thành khúc ngắn rồi cho vào máy ép lấy nước. Tiếp theo, cho thêm một ít đường vào (có thể không thêm đường nếu muốn giảm cân).

Cách 2: Làm nước ép cần tây, dưa chuột và chanh

– Chuẩn bị: 4 cọng cần tây lớn; 1 quả dưa chuột; 1/2 quả chanh, đường

– Cách thực hiện:

Bước 1: Rửa sạch cần tây, dưa leo và chanh. Sau đó, bạn vắt lấy nước cốt của ½ quả chanh.

Bước 2: Bạn cho cac nguyên liệu cần tây, dưa leo vào máy và ép lấy nước cốt. Sau đó, thêm nước cốt chanh vào, khuấy đều và có thể thêm một ít đường.

Cách 3: Làm nước ép cần tây, dứa

– Chuẩn bị: 4 nhánh cần tây; 1/4 quả dứa nhỏ

– Cách thực hiện:

Bước 1: Rửa sạch rau cần tây với nước muối loãng; Gọt dứa, bỏ mắt, rửa sạch và để ráo nước;

Bước 2: Cho cần tây và dứa vào máy ép lấy nước.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể kết hợp cần tây với nhiều nguyên liệu khác để tăng dinh dưỡng và hương vị như:

• Cần tây + cà rốt + táo + chanh + gừng
• Cần tây + táo + chanh + gừng + rau mùi
• Cần tây + cải bó xôi

6. Một số lưu ý khi sử dụng cần tây

Để việc sử dụng cần tây đạt hiệu quả, người dùng nên lưu ý:

– Không sử dụng kết hợp cần tây và dưa chuột, do hai thứ này xung khắc với nhau

– Không kết hợp hải sản có tính hàn như sò lông, nghêu, hàu,… với cần tây, do kết hợp chung sẽ làm cơ thể dễ bị lạnh, thiếu dương khí, gây một số bệnh lý.

– Không sử dụng kèm Thịt thỏ với cần tây, vì có thể gây rụng tóc.

Những đối tượng không nên dùng cần tây:

– Người bị huyết áp thấp không nên dùng thường xuyên cần tây.

– Người bị bệnh ngoài da khi sử dụng cần tay dễ gây ngứa, lở loét, vẩy nến.

– Phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu không nên dùng cần tây, bởi cần tây có thể gây tình trạng lưu thai ngoài ý muốn.

– Người hư tỳ nhược không nên dùng cần tây, bởi có thể làm tổn thương trung dương, ảnh hưởng xấu tới hệ tiêu hóa.

Có thể thấy cần tây là một loại dược phẩm quý cho sức khỏe. Đây cũng là thực phẩm có thể chế biến nhiều món ăn ngon cho gia đình bạn. Tuy nhiên, người dùng nên lưu ý một số điều cần tránh khi sử dụng cần tây để không gây hại cho sức khỏe.