Xà sàng tử là một loại thảo dược quen thuộc trong Đông y, không chỉ có tác dụng hỗ trợ sinh lý nam, chữa các bệnh phụ khoa cho phụ nữ mà nó còn có tác dụng chữa nhiều bệnh thông thường khác. Đặc biệt loại này khá dễ tìm ở nước ta. Hãy cùng Xem Luon tìm hiểu thêm về loại cây dược liệu này có những tác dụng gì đối với sức khỏe nhé!

Giới thiệu về cây xà sàng tử , Xà sàng tử: Nguồn gốc, tác dụng và cách sử dụng hiệu quả

Xà sàng tử là cây gì?

Xà sàng tử còn có tên gọi khác là cây giần sàng. Tên xà sàng tử bắt nguồn từ truyền thuyết kỳ lạ là loại cây này được loài rắn rất ưa thích. Chúng thường thích nằm trên cây và ăn hạt loại cây này. Do đó nên mới có tên gọi là xà tức rắn và sàng tức là giường.

Tên khoa học: Cnidium monnieri

Họ: Hoa tán (Umbelliferae)

Xà sàng tử là loài thân thảo, sống lâu năm, cao khoảng từ  0.4 đến 1m. Thân cây mềm, nhiều nhánh và có rãnh dọc. Lá mọc so le, sẻ lông chim, hình mác và có hai mặt nhẵn mịn. Hoa xà sàng mọc thành cụm, phân nhánh, màu trắng và có nhị dài vươn ra khỏi cánh hoa. Hoa xà sàng tử thường nở rộ vào tháng 4 – 6. 

>>>>>>>> đọc thêm : Tỏi: Nguồn gốc, tác dụng và cách sử dụng hiệu quả

Quả Xà sàng tử bế đôi, hình trái xoan, hơi dẹt, nhẵn có cạnh lồi dày. Xà sàng tử chứa tinh dầu.

Xà sàng tử ưa điều kiện khí hậu ẩm mát của mùa xuân. Chúng đặc biệt sinh trưởng rất mạnh mẽ, mọc lấn át các loại cây trồng nông nghiệp khác nên đôi lúc bị nông dân xem là cỏ dại và nhổ đi.

 Cây xà sàng tử phân bố ở đâu?

Xà sàng tử mọc hoang ở rất nhiều nơi, tìm thấy tất cả những nơi khắp các vùng trên cả nước ta. Nhiều nhất ở các tỉnh miền Bắc, từ Nghệ An, Hà Tĩnh trở ra.

Thu hái và sơ chế xà sàng tử

Bộ phận dùng: Quả

Thu hái: Người ta thường thu thu hái quả vào tháng 6 đến tháng 8 hàng năm, đây là thời gian quả chín rộ nhất.

Sơ chế: Khi thu hái thường sẽ nhổ cả cây về phơi khô, sau đó đập dập cho quả rơi ra  loại bỏ tạp chất, lấy quả và phơi thật khô để dùng làm thuốc.

Thành phần hóa học có trong xà sàng tử

Trong quả của xà sàng tử có chứa rất nhiều tinh dầu với tỷ lệ là 1.3%, có mùi hắc đặc trưng. Trong đó chủ yếu là L.pinen, camphen, bon cnylisovalerianat, β – sitosterol, Ostala và một chất màu đen xanh có thành phần chủ yếu là axit béo không no và glycerin. Đây cũng là nhóm hoạt chất chính quyết định nhiều tác dụng dược lý của xà sàng tử.

Tác dụng của xà sàng tử đối với sức khỏe và trong điều trị bệnh

Thao Đông y, xà sàng tử có vị cay đắng, tính bình đi vào hai kinh thận và tam tiêu. Vì vậy, xà sàng tử có những công dụng sau:

• Cường dương, điều trị liệt dương ở nam giới
• Ích thận, tăng cường hoạt động của thận, bổ thận
• Làm mạnh gân xương, khử phong táo thấp
• Hỗ trợ điều trị chứng ngứa âm đạo, lạnh tử cung ở phụ nữ
• Hỗ trợ điều trị bệnh hiếm muộn, vô sinh ở cả nam và nữ
• Hỗ trợ điều trị chứng khí hư, bạch đới ở phụ nữ
• Điều trị bệnh lòi dom
• Ngoài ra một số tài liệu nước ngoài còn cho rằng, xà sàng tử còn có tác dụng lợi tiểu, tiêu sưng, chữa tiêu hóa kém, an thần…

Theo các nghiên cứu hiện đại về tác dụng dược lý, xà sàng tử có các tác dụng sau:

1. Xà sàng tử có tác dụng chống loạn nhịp tim

Khi tiến hành lấy dịch chiết xà sàng tử với hoạt chất osthol có thể phòng ngừa được các cơn rung thất, chống rối loạn nhịp tim.

2. Xà sàng tử và tác dụng với hệ hô hấp

Các thực nghiệm cho thấy, xà sàng tử có tác dụng cắt cơn hen, trừ đờm, giãn phế quản.

3. Xà sàng tử có tác dụng kháng khuẩn

Xà sàng tử có tác dụng ức chế đối với tụ cầu khuẩn vàng (staphylococcus aureus), trực khuẩn mủ xanh (bacillus pyocyaneus) và một số loại nấm gây lở ngứa ngoài da (microsporum, epidermophyton, trichophyton), trùng roi …

4. Xà sàng tử có tác dụng chống dị ứng

Hoạt chất osthol từ xà sàng tử còn có tác dụng làm giảm các phản ứng mẫn cảm, dị ứng trên da.

5. xà sàng tử và các tác dụng đối với hệ thần kinh

Nhiều nghiên cứu cho thấy, dịch chiết xà sàng tử có thể gây ức chế thần kinh, có tác dụng gây tê cục bộ, an thần gây ngủ đối với con người.

6. Xà sàng tử có tác dụng như nội tiết tố sinh dục

Đây là tác dụng chủ yếu của xà sàng tử. Nhóm coumarin từ quả xà sàng tử có tác dụng bổ thận tráng dương, tăng cường sinh lý nam. Hiện nay xà sàng tử cũng được sử dụng để bào chế thuốc tăng cường sinh lý nam.

7. Xà sàng tử có tác dụng chống loãng xương

Các thực nghiệm từ dịch chiết từ xà sàng tử với nhóm coumarin được chứng minh là có khả năng phòng ngừa được loãng xương ở giai đoạn đầu ở thời kỳ mãn kinh của phụ nữ.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ xà sàng tử

1. Xà sàng tử điều trị liệt dương

Nguyên liệu: Xà sàng tử 200g, ngũ vị tử 100g, thỏ ty tử 100g

Cách làm: Đem tất cả các vị thuốc trên nghiền thành bột mịn, sau đó trộn với mật ong làm thành viên bằng hạt đậu.

Liều dùng: Ngày dùng 3 lần, mỗi lần 20 viên uống với rượu trắng.

Hoặc bạn cũng có thể đem ngâm các vị thuốc trên với 700ml rượu trắng. Sau 1 tháng là có thể dùng.

Liều dùng: Ngày uống 3 lần, mỗi lần 1 chén nhỏ.

Tác dụng chính: Điều trị chứng liệt dương ở nam giới

2. Xà sàng tử trị bạch đới, khí hư

Nguyên liệu: Xà sàng tử, phèn chua lấy hai vị với số lượng bằng nhau.

Cách làm: Tán nhỏ 2 vị thuốc trên. Nấu hồ bằng bột gạo nếp sau đó trộn với xà sàng tử và bột phèn chua làm thành viên bằng quả táo nhỏ.

Cách sử dụng: Bọc viên thuốc hồ vào gạc rồi cho vào âm đạo. Khi thấy nóng thì bỏ ra. Hoặc bạn cũng có thể sắc để thụt rửa. Nên dùng liên tục 10 ngày sẽ có kết quả.

>>> đọc thêm : Review Shop Tutimart

Tác dụng chính: điều trị bạch đới khí hư, viêm nhiễm âm đạo ở phụ nữ.

3. Xà sàng tử chữa phụ nữ tử cung lạnh

Nguyên liệu: Xà sàng tử 12g, ba kích 12g, ngũ vị tử 8g, phá cố chỉ 8g, nhục quế 8g.

Cách làm: Đem tất cả các nguyên liệu trên tán thành bột mịn, có thể làm thành viên;

Liều dùng: mỗi ngày uống 24g với nước sắc dây tơ hồng sao 30g làm thang.

Tác dụng chính: chữa phụ nữ tử cung lạnh không thụ thai được

4. Xà sàng tử chữa ngọc hành sưng đau

Cách làm: Dùng hạt xà sàng tán thành bột mịn sau đó hòa với lòng trắng trứng gà đắp vào chỗ bị sưng đau. Khi thuốc khô lại đắp lại lượt thuốc mới cho đến khi giảm triệu chứng.

Tác dụng chính: trị ngọc hành sưng to như dùi trống.

5. Xà sàng tử chữa tóc rụng từng mảng 

Nguyên liệu: xà sàng tử 500g, bách bộ 250g, hoàng bá 100g, thanh phàn 20g, cồn 70% 3000-4000ml;

Cách làm: Ngâm các nguyên liệu trên với cồn.  Ngâm trong 10-20 ngày rồi lọc bỏ bã.

Liều dùng: mỗi lần dùng 100ml, trộn với 20ml dầu vừng bôi vào chỗ tóc rụng.

Tác dụng chính:  Chữa tóc rụng từng mảng hay còn gọi là ban thốc

6. Xà sàng tử chữa mề đay

Nguyên liệu: xà sàng tử, lá bạc hà, lá hy thiêm và một ít muối.

Cách làm: Rửa sạch các nguyên liệu rồi giã nát, lấy nước bôi hàng ngày.

Tác dụng chính: Trị nổi mề đay

7. Xà sàng tử trị chàm cấp và viêm da

Nguyên liệu: Xà sàng tử 60g, Phòng phong, Kinh giới, Đảng sâm đều 15g

Cách làm: Đem tất cả các nguyên liệu trên sắc nước rồi tẩm bông đắp lên vùng chàm

Tác dụng chính: trị chàm cấp, viêm da

8. Xà sàng tử trị nấm âm hộ

Nguyên liệu:  Xà sàng tử 500g, Thanh đại 250g, dầu cá 50g, vaseline lượng vừa đủ.

Cách làm: tán bột các nguyên liệu trên chế thành cao cùng với vaseline.

Cách sử dụng: Dùng để bôi ngoài da, mỗi tuần bôi 2 – 4 lần, 2 tháng là 1 liệu trình.

Tác dụng chính: trị nấm âm hộ bảo vệ âm hộ khỏe mạnh.

9. Xà sàng tử trị ngứa âm hộ

Nguyên liệu: Thổ đại hoàng, Quy vĩ, Uy linh tiên, Xà sàng tử, Khổ sâm đều 10g, Củ hành già 6g.

Cách làm: Đêm tất cả các nguyên liệu trên sắc nước xông rửa hằng ngày đến khi khỏi.

Tác dụng chính: trị ngứa âm hộ

10. Xà sàng tử trị hen phế quản

Dùng chất chiết xuất từ Xà sàng tử, mỗi lần uống 80mg, ngày 3 lần, 10 ngày là một liệu trình.

Tác dụng chính: trị hen phế quản và viêm phế quản thể hen

11. Xà sàng tử trị nam liệt dương, nữ vô sinh

Bài 1:

Nguyên liệu: Xà sàng tử, Ngũ vị tử, Thỏ ty tử lượng bằng nhau.

Cách làm: tán bột các vị thuốc trên làm hoàn viên.

Liều dùng: mỗi lần uống 5g, ngày 2 lần.

Bài 2:

Nguyên liệu: Xà sàng tử 10g, Dâm dương hoắc 8g, Sơn thù 10g, Tiểu hồi hương 2g,

Cách làm: Cho các nguyên liệu trên vào 600ml nước lọc sắc còn 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Tác dụng chính: trị nam liệt dương, nữ vô sinh hiếm muộn

12. Xà sàng tử trị tai ướt ngứa

Nguyên liệu: Xà sàng tử 10g, Hoàng liên ( hoặc Hoàng đằng) đều 4g, Khinh phấn 1g.

Cách làm: Tất cả các vị thuốc trên tán nhỏ trộn đều thổi vào tai.

Tác dụng chính: Điều trị tai ướt ngứa

13. Xà sàng tử điều trị bệnh lòi dom

Nguyên liệu: Xà sàng tử 40g, Cam thảo 40g

Cách làm: Tán nhỏ các vị thuốc trên thành bột mịn rồi trộn đều.

Liều dùng: Ngày uống 9g, chia làm 3 lần mỗi lần uống 3g. Đồng thời nấu nước xà sàng tử xông và rửa vào chỗ đau.

Tác dụng chính: Điều trị bệnh lòi dom

14. Xà sàng tử giúp ôn thận tráng dương

Nguyên liệu: nhục thung dung 1,2g; ngũ vị tử 1,2g; thỏ ty tử 1,2g; xà sàng tử 1,6g; viễn trí 1,2 g.

Cách làm: Đem tất cả các nguyên liệu trên tán nhỏ, rây mịn. Uống với rượu hàng ngày.

Tác dụng chính: Trị liệt dương, không giao hợp được.

Lưu ý khi sử dụng xà sàng tử

• Không được sử dụng xà sàng tử quá liều lượng quy định. Mỗi ngày chỉ nên sử dụng trong khoảng 4-12g.
• Xà sàng tử có tính hơi độc. Vì vậy không nên tùy tiện sử dụng mà cần bào chế dược liệu đúng cách, sử dụng đúng mục đích, liều lượng và có sự giám sát của bác sĩ.
• Không dùng xà sàng tử cho người bị dị ứng với thành phần của cây xà sàng.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc thêm một số thông tin về cây xà sàng tử. Loại thuốc này khá phổ biến, dễ tìm trong dân gian nhưng bạn cũng không nên tự ý sử dụng. Tốt nhất là nên tham khảo của thầy thuốc khi muốn dùng loại thảo dược này.