Giải phẫu cột sống thắt lưng

Đặc điểm cấu tạo

–   Cấu tạo bên ngoài cột sống thắt lưng

Khi giải phẫu người kết quả cho thấy cột sống thắt lưng gồm có 5 đốt sống, với ký hiệu từ L1 đến L5. Nằm giữa lồng xương sườn và xương chậu giải phẫu cột sống thắt lưng có những đặc điểm cấu tạo bên ngoài sau:

•         Thân đốt sống lớn và rộng theo bề ngang, 2 đốt sống đầu có chiều cao nhỉnh hơn 2 đốt sống cuối.
•         Cuống cung ngắn, có đường kính lớn, khuyết sống trên nông hơn khuyết sống dưới.
•         Phần mỏm ngang mỏng, hẹp và dài với chiều tăng dần từ đốt thứ I đến đốt thứ III, mỏm ngang dính vào cung đốt sống và có mỏm phụ.
•         Mỏm gai hướng ngang ra sau, trong khi mỏm khớp trên dẹt theo chiều ngang và mỏm khớp dưới lồi hình trụ để thích ứng phù hợp với mỏm khớp trên.

–          Cấu tạo bên trong cột sống thắt lưng

Xét về cấu tạo bên trong khi tiến hành giải phẫu cột sống thắt lưng bao gồm 7 bộ phận:

1.     Khớp đốt sống

Khớp đốt sống gồm phần sụn, hoạt dịch, bao hoạt dịch và bao khớp. Có khả năng vận động trong giới hạn nên cột sống thắt lưng chỉ vận động theo chiều trước và sau, chuyển động theo hướng dọc thân.

Giải phẫu cột sống thắt lưng

2.     Đĩa đệm gian đốt

Đĩa đệm gian đốt cấu tạo gồm mâm sụn, vòng sợi và nhân nhầy.

–          Mâm sụn – gắn chặt vào đoạn cuối của đốt sống

–          Vòng sợi có nhiều sợi sụn với khả năng đàn hồi chắc chắn, liên kết với nhau theo dạng xoắn ốc, giữa các lớp có cách ngăn mỏng.

–          Nhân nhầy với cấu tạo bởi một màng liên kết, gồm nhiều khoang lưới chứa tế bào nhầy kết nối và ôm khít nhau.

Đĩa đệm thắt lưng có độ dày khoảng 9mm, tùy thuộc vào độ cong sinh lý của cột sống mà có sự chênh lệch chiều dày của đĩa đệm trước và sau.

3.     Lỗ ghép thắt lưng

Lỗ ghép thắt lưng là nơi để các dây thần kinh đi qua được cấu tạo bởi khuyết dưới và khuyết trên của đốt sống dưới và đốt sống trên. Các lỗ ghép chính là nguyên nhân gây ra các cơn đau thắt lưng do hiện tượng thường xuyên bị chèn ép.

4.     Các dây chằng thắt lưng

Các dây chằng thắt lưng của cột sống thắt lưng bao gồm: Dây chằng dọc trước, dọc sau, dây chằng vành, dây chằng liên gai và trên gai. Các dây chằng này thường bám chặt vào nhau đảm bảo cho nhân nhầy không thoát ra được.

5.     Ống sống thắt lưng

Trong ống sống gồm nhiều tổ chức màng cứng, bao màng cứng và rễ thần kinh. Các ống thắt này được giới hạn nhau bởi các đĩa đệm và thân đốt sống nằm ở phía trước, còn phía sau là bởi các cung đốt sống cùng dây chằng vàng.

6.     Rễ và dây thần kinh tuỷ sống

Xung quanh tủy sống gồm rễ vận động và rễ cảm giác, hai dễ này liên kết lại thành dây thần kinh và chui từ lỗ ghép ra ngoài.

7. Đoạn vận động đốt sống

Có cấu tạo gồm các khớp đốt sống, khoang gian đốt, nửa phần thân đốt sống trên và dưới, dây chằng dọc trước sau, dây chằng vàng và các phần mềm khác.

Giải phẫu cột sống thắt lưng

Đặc điểm chức năng

Bên cạnh đặc điểm cấu tạo, giải phẫu cột sống thắt lưng có các chức năng tương tự các đoạn cột sống khác.

–          Chức năng giúp cơ thể vận động linh hoạt: dễ dàng cúi, gập người thoải mái

–   Chức năng bảo vệ đường ống tủy sống: Đây là điểm xuất phát của rễ thần kinh nên có vai trò rất quan trọng đảm bảo chi phối hoạt động của cơ thể.

–   Liên kết với các xương sườn thành một bộ khung vững chắc giúp cơ bám vào và bảo vệ toàn bộ nội tạng phía trong cơ thể.

Giải phẫu cột sống thắt lưng: Những bệnh lý thường gặp

Đau cột sống thắt lưng hay đau lưng thường gặp ở giới văn phòng, những người phải thường xuyên lao động nặng nhọc, ngồi một chỗ hay lười vận động. Theo cảnh báo của các chuyên gia xương khớp, việc đau lưng kéo dài có thể là dấu hiệu bệnh lý nguy hiểm cần được phát hiện và chữa trị kịp thời.

Những dấu hiệu nhận biết

–   Cơn đau xuất phát từ lưng trên hay còn gọi là lưng vùng ngực, cột sống giữa lưng và phần lưng dưới.

–   Đau vài ngày cho đến vài tuần là đau cấp tính và đau trên 3 tháng là đau mãn tính

–   Thường đau nhất vào sáng sớm hay đêm khiến khó ngủ, không ngủ được

–   Cơn đau có thể lan dọc theo cột sống dọc xuống chân

–   Ngồi lâu khiến cơn đau nặng hơn và tăng dần trong quá trình vận động

–   Đau nên khó đứng thẳng làm hạn chế quá trình vận động thường ngày

–   Đau lâu dẫn đến sốt, ớn lạnh mất kiểm soát bàng quan cũng như ruột,…

Nguyên nhân đau cột sống lưng

Đau lưng có thể xảy ra ở mọi đối tượng, mọi lứa tuổi, những thói quen xấu chính là nguyên nhân chính gây ra bệnh đau lưng. Ngoài ra, đau lưng cũng do một trong các bệnh lý dưới đây gây ra:

–   Thoát vị đĩa đệm: thắt lưng đau âm ỉ, cơn đau tăng dần khi vận động.

–   Thoái hóa cột sống: cơn đau kéo dài từng đợt, đau mạnh giảm dần sau đó lại tái phát.

–   Gai cột sống: Cột sống bị canxi hóa tụt dần gây ra đau đớn.

–   Viêm khớp: Đau toàn lưng, dữ dội ở thắt lưng, gù lưng, giảm chiều cao.

–   Ung thư: sốt, cơ thể mệt mỏi, tụt cân nhanh, để lâu sẽ dẫn đến tử vong.

Giải phẫu cột sống thắt lưng là những kiến thức cơ bản bạn cần biết. Chiếm vị trí quan trọng đối với hoạt động cũng như sự sống của toàn cơ thể, vì vậy để tránh những bệnh lý đau cột sống thắt lưng có thể mắc phải, hãy tạo cho mình thói quen sống lành mạnh, tập thể dụng và khám sức khỏe thường xuyên nhé.

Giải phẫu cột sống thắt lưng

Xem thêm: Cong vẹo cột sống là gì? Cách chữa ở người lớn

Hy vọng qua bài viết này các bạn đã nắm được những kiến thức cơ bản nhất về giải phẫu cột sống thắt lưng.